Triết lý sống "nằm yên mặc kệ sự đời" của giới trẻ Trung Quốc
Thách thức từ thị trường việc làm eo hẹp và những bất ổn kinh tế đang khiến nhiều người trẻ tuổi tại Trung Quốc đánh mất hy vọng vào tương lai. Họ chọn cách từ bỏ công việc, nằm yên và mặc kệ sự đời.
Cứ nằm yên và để mọi thứ mục ruỗng
Crystal Guo cho biết cô thường làm việc trong khoảng 6 tháng đến một năm rồi bỏ ngang. Guo là một trong số những người trẻ tuổi ở Trung Quốc ngày càng mất niềm tin vào công việc và cuộc sống, khi phải đối mặt với hàng loạt thách thức, từ tỷ lệ thất nghiệp tăng cao đến làn sóng sa thải nhân viên và bất ổn kinh tế. Sự cạnh tranh khốc liệt đến mức một số người nói rằng họ đã từ bỏ ước mơ và khát vọng của mình. Nhiều người trẻ chọn quay lưng với văn hóa làm việc hối hả, từ chối cống hiến hết mình cho công việc.
Khái niệm “tang ping” - có nghĩa là “nằm yên” trong tiếng Trung - đã trở thành một thuật ngữ phổ biến vào năm ngoái. Theo Trung tâm Nghiên cứu và Giám sát Tài nguyên Ngôn ngữ Quốc gia, đây là một trong 10 từ thông dụng nhất trên Internet Trung Quốc vào năm 2021.
“Tang ping là từ chối làm việc quá sức, nơi bạn để mọi thứ thuận theo tự nhiên và làm việc ở mức tối thiểu. Sự phổ biến của từ này phản ánh tâm trạng căng thẳng và nỗi thất vọng mà giới trẻ cảm thấy”, Jia Miao, Phó Giáo sư xã hội học từ Đại học New York tại Thượng Hải, cho biết.
Vào tháng 3 năm nay, “bai lan” - một thuật ngữ tiếng Trung khác đã xuất hiện trên mạng, dịch ra có nghĩa là “cứ để nó mục ruỗng”. Các bài đăng liên quan đến chủ đề này đã thu hút hơn 91 triệu lượt xem trên Weibo - mạng xã hội lớn nhất Trung Quốc.
“Bai lan là nơi những người trẻ tuổi từ chối nỗ lực hơn nữa trong cuộc sống, bởi họ không thể nhìn thấy bất kỳ hy vọng nào ngay cả khi đã cố gắng”, Miao giải thích. Thuật ngữ này bắt nguồn từ các game trực tuyến phổ biến như “Liên minh huyền thoại”. Nó ban đầu được dùng để mô tả những người chơi rút lui hoặc bỏ cuộc trong một trận chiến khó khăn để nhận một nhiệm vụ dễ dàng hơn.
Tâm lý quay lưng với công việc của tang ping (nằm yên) dường như có một số điểm tương đồng với phong trào nghỉ việc trong im lặng đã trở nên phổ biến trên TikTok vào tháng trước. Trong khi đó bai lan (cứ để nó mục ruỗng) dường như là một thuật ngữ tiêu cực hơn, khi một người từ bỏ mọi hy vọng.
Những bất ổn
Miao cho biết cả hai thuật ngữ thông dụng trên đều phản ánh sự cạnh tranh gay gắt mà giới trẻ Trung Quốc phải đối mặt. Chuyên gia này cho hay: “Xã hội vốn luôn đòi hỏi sự cạnh tranh, và sự khắc nghiệt này đã gia tăng khi đại dịch xuất hiện. Trong năm nay, những người trẻ tuổi khó tìm được việc làm hơn rất nhiều”.
Theo Cục Thống kê Trung Quốc, tỷ lệ thất nghiệp của những người trong độ tuổi từ 16 đến 24 là gần 20% trong tháng 7, cao hơn nhiều so với tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị toàn quốc là 5,6%. Tỷ lệ thất nghiệp nhóm tuổi kể trên là 16,2% vào năm ngoái.
Trung Quốc đang đối mặt với suy thoái và nhiều chuyên gia nghi ngờ về việc liệu nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới có đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm khoảng 5,5% hay không. Nền kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 0,4% trong quý II do chính sách “Zero Covid-19” nghiêm ngặt gây ảnh hưởng nặng nề.
Chạy trốn hiện thực
Guo cho biết cô đã bị sa thải hai lần trong vòng chưa đầy một năm. Lần đầu tiên cô nghỉ việc vào tháng 7 năm ngoái, khi đang làm tại một công ty tư nhân cung cấp dịch vụ giáo dục sau giờ học. Guo đã bị cho thôi việc sau khi Chính phủ Trung Quốc cấm dạy thêm ngoài giờ nhằm giảm bớt gánh nặng cho học sinh.
Sau nửa năm đi du lịch vòng quanh Trung Quốc bằng gói trợ cấp thôi việc, Guo trở về nhà ở Thâm Quyến và làm việc tại một công ty bất động sản vào tháng 2 năm nay. Nhưng không may, toàn bộ bộ phận của cô ấy đã bị cho thôi việc ngay sau đó.
"Tình hình thị trường việc làm năm nay khá tồi tệ. Khi tôi cố gắng tìm một công việc khác, đó cũng là thời điểm ngành công nghệ trải qua làn sóng sa thải”, Guo nói.
Gou cho biết tang ping đã trở thành một cách giúp cô trốn tránh thực tế. Sau khi không tìm được một công việc cố định khác, cô đã sử dụng thời gian rảnh để đi làm thêm trang trải chi phí hàng ngày và theo đuổi những sở thích khác.
Khát vọng xa vời
“Cứ nằm yên” và “để mọi thứ mục ruỗng” là những khái niệm đi ngược lại định nghĩa “thành công” ở Trung Quốc, có thể tóm gọn trong 4 chữ “thành gia lập nghiệp” – có nghĩa là có thể mua một căn hộ, lập gia đình, có sự nghiệp ổn định và tiền bạc dư giả.
Tuy nhiên, thị trường việc làm lung lay đã khiến những nguyện vọng này ngày càng xa tầm tay với một số người, bất kể họ làm việc chăm chỉ đến đâu. Ví dụ, việc mua nhà ở các thành phố lớn như Thượng Hải và Bắc Kinh trở nên “gần như không thể” đối với những người trẻ ở Trung Quốc.
Theo Zhuge, một Viện nghiên cứu và giám sát thị trường bất động sản ở Trung Quốc, tỷ lệ giá nhà trên thu nhập của nước này “cao hơn nhiều” so với mức trung bình quốc tế từ 3 đến 6 lần. Vào năm 2021, giá nhà ở trung bình cao hơn 12 lần so với thu nhập trung bình.
Không kịp thích nghi với những thay đổi của xã hội cùng phí sinh hoạt ngày càng tăng khiến nhiều người trẻ quay lưng với khát vọng thành công. “Nhiều người đang chọn cách tránh nghĩ về nó. Họ từ chối tham gia vào cuộc cạnh tranh, về tiền bạc, nhà cửa hay hôn nhân”, Miao nói.
Đó cũng chính là suy nghĩ của Qiu Xiaotian, 31 tuổi, người lựa chọn sống theo lý tưởng “nằm yên”. Anh định nghĩa “tang ping” là chỉ làm những gì cần thiết để tồn tại, và không cần phấn đấu cho mọi thứ.
“Tôi từ chối đuổi theo những kỳ vọng của xã hội. Giá nhà quá đắt đỏ, chẳng có ích gì khi nghĩ về nó vì nó sẽ chỉ khiến tôi căng thẳng. Dù đã kết hôn, tôi cũng không muốn có con. Tại sao tôi phải làm vậy khi chất lượng cuộc sống của bản thân sẽ giảm sút nghiêm trọng? Tôi cũng không thể cho con cái cuộc sống tốt đẹp”, Qiu nói.
Gou, năm nay đã bước sang tuổi 30, cũng suy nghĩ nghiêm túc về lựa chọn “nằm yên" của mình. Cô nói: “Khi tôi 22 tuổi, tôi lo lắng không biết mình sẽ chẳng đạt được gì ở tuổi 30. Nhưng bây giờ ở tuổi 30, tôi chấp nhận làm một người bình thường. Trở nên giàu có hay mua được nhà với tôi không còn quan trọng nữa. Trước kia, cuộc sống của tôi chỉ xoay quanh công việc và tôi cảm thấy như mình đã bỏ lỡ thời gian cho bản thân”.
Nhận xét
Nội quy: Nhận xét có tối thiểu 3 ký tự.