Ra mắt sách “Tâm lý học trẻ em”

Ngày 18/9, tại Nhà Văn hóa Thanh niên TPHCM, Nhà xuất bản Trẻ tổ chức sự kiện ra mắt sách và trò chuyện về sức khỏe tâm lý tâm thần cùng Tiến sĩ Phạm Toàn.

Tác phẩm “Tâm lý học trẻ em” do Nhà xuất bản Trẻ phát hành vào tháng 8/2022, có tổng cộng 532 trang, gồm 4 phần. Phần 1 (4 chương) bàn về các vấn đề sinh hoạt tổng quát liên quan đến lĩnh vực sinh lý cơ thể và tâm lý của con người.

Phần 2 (11 chương), mỗi chương đề cập đến một đề tài liên hệ đến quá trình phát triển các mặt trí tuệ, tính khí, nhận thức, trí nhớ, giới tính… cùng với sự khôn lớn của trẻ trong các bối cảnh gia đình, học đường và xã hội. Phần 3 là bảng thuật ngữ tâm lý học trẻ em.

Cuốn sách cần thiết cho những người làm trong lĩnh vực tâm lý, nhân viên công tác xã hội, thầy cô giáo, sinh viên… Đối với các bậc phụ huynh, cuốn sách bổ trợ những kiến thức hữu ích về nền tảng sinh học của thai nhi và sự sinh đẻ, trẻ em và sự phát triển thể chất, trẻ em trong bối cảnh gia đình, trẻ em và môi trường xã hội, trẻ em và phát triển tính khí, trẻ em và phát triển nhận thức, trẻ em và phát triển trí nhớ, trẻ em và phát triển sự học, trẻ em và phát triển giới tính…

Dù không đưa ra câu trả lời ngay tức thì nhưng cuốn sách sẽ cung cấp nhiều thông tin và định hướng để phụ huynh tìm ra câu trả lời tốt nhất dành cho con, trong điều kiện của mình. Ví dụ cha mẹ thắc mắc “Con tôi ở nhà lầm lì, cáu gắt, nói gì cũng cãi, giờ phải làm sao?” thì cuốn sách có phần nói về các chứng trầm cảm trẻ em, kèm dấu hiệu cảm xúc chung để nhận diện ban đầu. Sách cũng hướng dẫn phụ huynh biết rằng không nên vội kết luận mà cần đưa con đến các nhà chuyên môn để phỏng vấn sâu và áp dụng thêm các chẩn đoán phân biệt khác. Hoặc phụ huynh có băn khoăn vào xu hướng tính dục của con mình sẽ tìm thấy những định nghĩa mang tính khoa học, rõ ràng; các lý thuyết dẫn đến hiện tượng này, đời sống tâm lý, nhân cách, sinh hoạt và cuộc sống… của người đồng tính luyến ái, để từ đó hiểu con mình hơn.

Quan trọng hơn, phụ huynh sẽ hiểu được mức độ ảnh hưởng to lớn của môi trường nuôi dạy đến sự phát triển của một đứa trẻ, từ đó có hành vi thận trọng hơn, hoặc có hướng hỗ trợ sâu sát thêm với những trẻ đã từng bị tổn thương, ví dụ từng bị bạo hành, bỏ rơi, xâm hại… Chắc chắn khi đọc qua những chương về sự phát triển tính khí, trí não, việc học của trẻ, phụ huynh sẽ giật mình cân nhắc lại lối sống và sự ảnh hưởng từ bản thân mình đến con.

“Tính khí của một đứa trẻ thường được nhận xét qua tính chất và mức độ của những phản ứng cảm xúc mà trẻ thường biểu lộ ra bên ngoài. Cảm xúc là một trạng thái tâm lý, một phản ứng tình cảm nổi lên trong tâm trí và thường đi kèm theo những thay đổi sinh lý cơ thể;

Nếu những phản ứng cảm xúc đặc trung của trẻ tiếp tục bền vững và không có gì thay đổi qua thời gian thì đó chính là những nét cá tính (trait) hay nói chung là tính khí (temperament) đặc biệt của đứa trẻ, và theo đó chúng cấu thành một phần chính yếu trong sự hình thành nhân cách (personality) của đứa trẻ khi trưởng thành;

Chẳng hạn, sau nhiều thời gian quan sát ta thấy bé A thường có những cảm xúc vui vẻ và hòa nhã, bé B thường tỏ ra hăng hái và nhiệt tình, bé C lại có những phản ứng cau có, dễ nổi giận, và bé D thường có tính bốc đồng, buông thả. Như vậy, những phản ứng cảm xúc không có gì thay đổi qua thời gian của bốn em này có thể cho ta kết luận rằng các em có bốn loại tính khí khác nhau. Nói rõ hơn, cách hành xử các cảm xúc của cả bốn em này luôn có tính bền vững, và qua thời gian không hề có những yếu tố hay điều kiện nào làm các phản ứng cảm xúc này thay đổi, thì khi lớn lên các em sẽ mãi có tính khí khác nhau”, trích đoạn trong cuốn sách.

Cũng tại chương trình, đông đảo độc giả đã được lắng nghe những chia sẻ quý báu về chủ đề sức khỏe tâm lý tâm thần đến từ Tiến sĩ Phạm Toàn.