Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022: ‘’Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững’’

Ngày 18/9, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 với chủ đề ‘’Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững’’ đã chính thức khai mạc.

Tin từ Cổng TTĐT Quốc hội, tham dự Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 có: Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Võ Thị Ánh Xuân; Tham dự diễn đàn còn có các Trưởng Ban, Bộ trưởng, Thủ trưởng các cơ quan Trung ương, lãnh đạo đại diện ban, bộ, ngành cơ quan Trung ương: Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Quốc hội, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng lý luận Trung ương, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Lao động, Thương binh và xã hội, Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Ủy ban giám sát tài chính quốc gia, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh;  Chủ tịch HĐND, Chủ tịch UBND, các đồng chí Lãnh đạo HĐND, UBND, Phó trưởng đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Đại diện Lãnh đạo một số Tập đoàn kinh tế, các doanh nhân, đại diện Lãnh đạo các hội, hiệp hội; các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Đại diện các tổ chức quốc tế như: Quỹ tiền tệ quốc tế, Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á, Liên hợp quốc, Tổ chức Lao động quốc tế, Tổ chức Y tế Thế giới, Đại sứ các nước Singapore, Campuchia, Myanmar, Indonesia, đại diện sứ quán các nước Hoa kỳ, Nga, Đức, Ấn Độ, Nhật Bản, Anh, Thái Lan, Philipines, Lào tại Việt Nam; đại diện các phòng công nghiệp thương mại Hoa Kỳ, Châu Âu, Đức, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản tại Việt Nam, đại diện Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN khu vực ASEAN.

Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam 2022 được chỉ đạo tổ chức bởi Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh;Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Thành Phong; Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam Bùi Nhật Quang.

Phát biểu mở đầu, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, theo Hiến pháp, Quốc hội thực hiện quyền lập hiến, quyền lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Để thực hiện tốt các chức năng trên, đòi hỏi mọi quyết sách của Quốc hội phải sát với thực tế và tình hình thế giới, trên cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý và luận cứ khoa học, thực tiễn vững chắc. Quốc hội khóa XII, XIII đã tổ chức các Diễn đàn kinh tế Mùa xuân, Mùa thu và năm 2021 Quốc hội khóa XV đã tổ chức Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 nhằm huy động và phát huy rộng rãi trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm của các vị đại biểu Quốc hội, Nhân dân, cử tri cả nước, các chuyên gia, nhà khoa học, đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong và ngoài nước góp phần đóng góp kịp thời vào các quyết sách của Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ, Diễn đàn Kinh tế năm 2021 đã để lại nhiều bài học quý, nhiều luận cứ khoa học có tính thực tiễn, đáp ứng yêu cầu về công tác nghiên cứu, điều hành, nhất là công tác hoạch định chính sách của các cơ quan quản lý nhà nước. Nhiều gợi ý chính sách tại Diễn đàn đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu để xây dựng, ban hành các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, ứng phó kịp thời với bối cảnh, tình hình mới, đặc biệt là tại kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Nghị quyết số 44/2022/QH15 về Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025... Chính nhờ các quyết sách đúng đắn, kịp thời đó, cùng với sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, kinh tế nước ta đã tiếp tục ổn định và đạt được những kết quả tích cực và quan trọng. Năm 2022 và đặc biệt năm 2023, kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro khó đoán định do nguy cơ bất ổn tài chính, tiền tệ, thương mại, diễn biến phức tạp của dịch bệnh, nguy cơ khủng hoảng về năng lượng, lương thực, tác động của biến đổi khí hậu…

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, trước bối cảnh quốc tế có nhiều biến động như vậy, với độ mở của nền kinh tế lớn, nước ta đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức. Việc giữ vững, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô và nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế, thúc đẩy, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội là tất yếu. Củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường khả năng chống chịu và tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu của các cơ quan hoạch định, thực thi chính sách. Trên cơ sở đó, kế thừa thành công của các Diễn đàn Kinh tế trước đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cân nhắc, quyết định lựa chọn vấn đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” làm chủ đề cho Diễn đàn năm 2022 và điều chỉnh tên gọi là "Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022" để bảo đảm tính toàn diện và sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng quốc gia, mọi quyết sách của Quốc hội đều phải sát hợp với thực tiễn Việt Nam và bối cảnh quốc tế, phải dựa trên cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý và luận cứ khoa học vững chắc.

Các Diễn đàn kinh tế Mùa xuân, Mùa thu Quốc hội khóa XII, XIII và Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021 của Quốc hội khóa XV là phương thức rất quan trọng để huy động và phát huy rộng rãi trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm của các vị đại biểu Quốc hội, Nhân dân, cử tri, các chuyên gia, nhà khoa học, đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong và ngoài nước đóng góp vào các quyết sách của Quốc hội.

Thành công của Diễn đàn Kinh tế 2021 với chủ đề “Phục hồi và phát triển bền vững” đã để lại nhiều bài học quý, nhiều luận cứ khoa học có tính thực tiễn. Nhiều gợi ý chính sách tại Diễn đàn đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu để xây dựng, ban hành các quyết sách mạnh mẽ, quyết liệt, ứng phó kịp thời với bối cảnh, tình hình mới.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định chính nhờ các quyết sách đúng đắn, kịp thời của Trung ương, Quốc hội, sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của Chính phủ, các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương, tình hình kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục ổn định và đạt được những kết quả rất tích cực, quan trọng. Sau khi giảm sâu nhất trong quý III/2021 (âm 6,02%), kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP, tăng trưởng từng bước phục hồi từ quý IV/2021 và phục hồi mạnh mẽ từ đầu năm 2022 đến nay. Trong 8 tháng đầu năm 2022, kinh tế - xã hội Việt Nam tiếp tục phục hồi mạnh mẽ với nhiều điểm sáng. Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và là một trong 4 quốc gia trên thế giới được Moody’s nâng bậc tín nhiệm kể từ đầu năm đến nay. Tuy vậy, tình hình kinh tế - xã hội nước ta đang và sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn; việc giữ vững, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô mà nói rộng hơn là nâng cao năng lực chống chịu, tính tự cường của nền kinh tế, thúc đẩy, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội còn rất nhiều thách thức. Nêu rõ, củng cố, tăng cường nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường khả năng chống chịu và tự cường của nền kinh tế luôn là mục tiêu hàng đầu, nhất là do kinh tế nước ta có độ mở rất lớn và tình hình thế giới, khu vực luôn có biến động bất thường, khó dự báo.

Xuất phát từ tình hình đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cân nhắc, quyết định lựa chọn vấn đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững" làm chủ đề cho Diễn đàn năm 2022 và điều chỉnh tên gọi là Diễn đàn Kinh tế - Xã hội năm 2022 để bảo đảm tính toàn diện và sát hợp với chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận về: phân tích, đánh giá, làm rõ thực trạng, bối cảnh tình hình kinh tế, tài chính, tiền tệ khu vực, thế giới; dự báo xu hướng trung hạn, dài hạn; đánh giá khách quan, toàn diện thực trạng kinh tế - xã hội, nhất là tình hình kinh tế vĩ mô, năng lực chống chịu của nền kinh tế Việt Nam; tình hình triển khai và kết quả thực hiện chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43/NQ/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ; kinh nghiệm quốc tế và đề xuất chính sách cho Việt Nam trong củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, tăng cường năng lực chống chịu và tự cường của nền kinh tế, phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong năm 2023 và định hướng cho cả nhiệm kỳ 2021-2025.

Phát biểu đề dẫn, gợi ý một số nội dung trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế - xã hội Việt Nam 2022, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định: Diễn đàn Kinh tế - Xã hội của Quốc hội năm 2022 với chủ đề “Củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững” là một sự lựa chọn rất cần thiết vào lúc này để các nhà lập pháp, các nhà hoạch định chính sách cùng các chuyên gia trong và ngoài nước thảo luận, trao đổi tìm kiếm các giải pháp tiếp tục duy trì ổn định, phục hồi và phát triển bền vững kinh tế Việt Nam trong thời gian tới. Chúng ta đang đứng trước tình hình thế giới và trong nước thay đổi rất nhanh, nhiều biến động, bất ổn tiềm ẩn nhiều rủi ro khó dự báo. Tuy đại dịch COVID-19 đã được kiểm soát trên phạm vi toàn cầu, đa số nước đã nới lỏng các quy định phòng, chống dịch song trên thực tế, dịch bệnh vẫn chưa chấm dứt, hệ luỵ đối với các mặt đời sống xã hội còn nặng nề. Đặc biệt, môi trường phát triển và các động lực tăng trưởng của nền kinh tế thế giới thật sự đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, điều hết sức đặc biệt là, ngược dòng bên ngoài, kinh tế Việt Nam đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của thời kỳ đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh và trong gần 9 tháng qua duy trì được đà tăng trưởng rất khả quan, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát có hiệu quả lạm phát, về cơ bản bảo đảm được các cân đối lớn và được dự báo có mức tăng trưởng lạc quan trong năm 2022. Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nêu rõ các động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế đang chịu áp lực rất lớn từ bên ngoài về xuất khẩu, về đầu tư. Việc chậm giải ngân vốn đầu tư công tạo ra những hệ luỵ dây chuyền, đang ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế. Khó khăn sẽ gia tăng nếu dòng vốn đầu tư gián tiếp đảo chiều nhanh chóng khi mặt bằng lãi suất trên thế giới tăng mạnh. Về tiêu dùng trong nước. Đây là động lực có nhiều tiềm năng và đang tỏ ra vững vàng nhất của nền kinh tế Việt Nam.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời ứng phó chủ động, linh hoạt với sự thay đổi nhanh chóng là chìa khoá để nền kinh tế Việt Nam tiếp tục “lội ngược dòng” thành công và duy trì đà tăng trưởng trong bối cảnh thế giới, khu vực có nhiều biến động. Thực tiễn trước đây đã chứng tỏ rằng, chỉ khi các chỉ số vĩ mô được giữ ổn định, nền kinh tế mới hội đủ năng lực chống chịu, có dư địa để chủ động ứng phó có hiệu quả với các diễn biến bất ngờ và phục hồi nhanh chóng sau các biến động đó...

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nêu rõ, khắc phục những điểm nghẽn nói trên là điều kiện quan trọng để mở rộng dư địa chính sách, gia tăng tính chủ động trong điều hành kinh tế vĩ mô, giải phóng các nguồn lực, đồng thời tạo điều kiện để Việt Nam tiếp tục lộ trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững. Khẳng định giải phóng các nguồn lực và mở rộng các động lực tăng trưởng trong nước cần trở thành cách tiếp cận mới để củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế bền vững trong bối cảnh thế giới đang biến động nhanh chóng, có nhiều tác động tiêu cực.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng đã nêu 3 gợi ý để các đại biểu tiếp tục tập trung thảo luận, làm sâu sắc hơn, nhằm đưa ra những giải pháp để kinh tế - xã hội Việt Nam phục hồi và phát triển: Tiếp tục cải cách thể chế, tập trung vào 3 điểm đột phá. Đó là hoàn thiện khung khổ thể chế, pháp luật về quản lý đất đai, nhất là các quy định liên quan đến công tác định giá, đấu giá đất và phát triển thị trường bất động sản để khai thác hiệu quả nguồn lực quan trọng của nền kinh tế. Hoàn thiện cơ chế đối tác công tư để phát huy vai trò của nền kinh tế tư nhân và tăng cường phân cấp, phân quyền, giao các địa phương có đủ điều kiện chủ động thực hiện các dự án đầu tư, tháo gỡ vướng mắc vè thủ tục, quy định để các địa phương sớm triển khai, hoàn thành các dự án trọng điểm, như sân bay, cảng biển, các công trình hạ tầng khác;

Đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, mở rộng sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội sau đại dịch. Triển khai có hiệu quả gói phục hồi kinh tế-xã hội, tập trung vào các lĩnh vực cấp bách và có khả năng hấp thụ tốt nhanh và lan tỏa tốt, như chi cho đầu tư hạ tầng đã hoàn thành cơ bản các thủ tục, nhất là các dự án có tính liên vùng, các chương trình trợ cấp, hỗ trợ người lao động;

Mở rộng không gian phát triển bên trong nền kinh tế, tăng cường liên kết vùng để tạo sự đồng bộ và mở ra một không gian mới, động lực mới cho sự phát triển vùng, các địa phương trong vùng và nền kinh tế quốc gia. Đặc biệt, ưu tiên tháo gỡ các điểm nghẽn trong phát triển Thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, hai đầu tàu kinh tế của cả nước gắn liền với các vùng xung quanh như: Vùng Thủ đô Hà Nội - Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ - Vùng đồng bằng sông Hồng và Vùng TP. Hồ Chí Minh – Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Đông Nam Bộ. Chú trọng mở ra một số tuyến và điểm đột phá phát triển như các tuyến hành lang kinh tế dọc các trục giao thông, tuyến cao tốc, các khu kinh tế cửa khẩu…

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày tham luận “Nâng cao chất lượng xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật - giải pháp quan trọng trong cải cách thể chế”.   Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, nhiều nghiên cứu trước đây đã ghi nhận mối quan hệ chặt chẽ giữa thể chế và phát triển. Mặc dù các quốc gia khác nhau có cách thức tổ chức kinh tế và chính trị không giống nhau, nhưng các dữ liệu nghiên cứu cho thấy rằng có sự tương quan mật thiết giữa thứ hạng cao về chất lượng thể chế với sự thịnh vượng của một quốc gia. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật khẳng định, hoàn thiện thể chế là yêu cầu có tính tất yếu, khách quan đối với sự phát triển của một quốc gia.

Đối với Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết, cải cách và hoàn thiện thể chế luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, chú trọng trong quá trình đổi mới đất nước. Tuy nhiên, bối cảnh hiện nay đang đặt ra rất nhiều thách thức đối với quá trình cải cách và hoàn thiện thể chế của Việt Nam. Trong đó, có ba xu hướng lớn toàn cầu dự kiến sẽ ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện thể chế của Việt Nam, đó là sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc, sự tăng tốc của nền kinh tế số, sự gia tăng mạnh mẽ của các sáng kiến xanh.Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh, bối cảnh đặc biệt này không chỉ đặt ra yêu cầu khắc phục, giảm thiểu những thiệt hại do dịch bệnh gây nên mà còn phải tận dụng được những yếu tố thời cơ, thuận lợi, khơi dậy mọi tiềm năng, nguồn lực để vượt qua giai đoạn khó khăn, tiến tới phục hồi và phát triển với tư duy mới và tầm chiến lược mới.

Do vậy, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, cần tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức về vai trò của công tác xây dựng và thi hành pháp luật; tăng cường năng lực cho các chủ thể tham gia công tác xây dựng và thi hành pháp luật; tiếp tục nghiên cứu cải tiến quy trình lập pháp, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật; tăng cường hoạt động giám sát, kiểm tra, rà soát văn bản, sơ kết, tổng kết việc thi hành.

Phát biểu tại hội thảo, GS TS Hoàng Văn Cường cho biết, bất động sản là tài sản có giá trị lâu bền, không thể di dời gắn liền với đất đai. Đất đai là tiền đề và là yếu tố cấu thành của bất động sản, bất cứ bất động sản nào cũng phải gắn với đất đai. Do vậy, các yếu tố kinh tế và pháp lý đất đai luôn là cơ sở nền tảng có vai trò quyết định đối với các hoạt động phát triển, các quyền năng, giá trị kinh tế của bất động sản, có tác động trực tiếp tạo ra những biến động của thị trường bất động sản. Các chính sách kinh tế đất có tác động đến bất động sản và thị trường bất động sản là vô cùng rộng và phức tạp. Từ góc nhìn về tác động của các chính sách pháp luật đất đai đến thị trường bất động sản, GS TS Hoàng Văn Cường – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng cơ chế giá đất cho phát triển bất động sản phải xác định phù hợp với giá trị thị trường của đất đai và sử dụng cơ chế thị trường trong lựa chọn các nhà đầu tư dự án phát triển bất động sản.

Bên cạnh đó, Nhà nước phải trực tiếp thực hiện thu hồi và đền bù giải phóng mặt bằng theo cơ chế thống nhất đối với mọi dự án đầu tư phát triển bất động sản có quyết định phê duyệt đầu tư của Nhà nước: người dân có đất thu hồi được hưởng chính sách bồi thường và tái định cư thống nhất, đảm bảo tái lập cuộc sống tốt hơn sau tái định cư; doanh nghiệp có đất sách để thực triển khai đầu tư thực hiện dự án mà không gặp phải những vướng mắc như cơ chế tự thoả thuận; Nhà nước sẽ thu hồi được giá trị địa tô chệnh lệch từ chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi giao đất cho nhà đầu tư phát triển bất động sản. Cùng với đó, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất dành cho phát triển các công trình và dự án bất động sản phải phù hợp với chiến lược phát triển thị trường bất động sản để đảm bảo các dự án bất động sản được triển khai theo đúng tiến độ và đáng ứng đúng các nhu cầu về bất động sản phù hợp với qui mô, mức độ phát triển kinh tế xã hội. Đặc biệt là quy hoạch quỹ đất phát triển nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở dành cho các đối tượng chính sách xã hội theo tỷ lệ tối thiểu bằng 20-30% quĩ đất quy hoạch cho phát triển nhà ở thương mại trong cùng một địa bàn.

Áp dụng chính sách thuê đất trả tiền một lần cho cả chu kỳ bằng tuổi thọ nhà ở chung cư để khuyến khích thuê nhà ở và sở hữu nhà chung cư có thời hạn. Ngoài ra, phát triển các kênh dẫn vốn cho thị trường bất động sản theo hướng bền vững như quỹ tín thác đầu tư bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp có bảo đảm. Kiểm soát dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực đầu tư phát triển công trình và sản phẩm bất động sản, hạn chế tín dụng vào đâu tư đất đai cũng như cho vay mua nhà với giá trị lớn và tỷ lệ vốn vay cao. Nên thay thế phương thức huy động vốn thông qua bán nhà ở hình thành trong tương lai của chủ đầu tư cũng như việc giao dịch mua bán bất động sản hình thành trong tương lai của các nhà đầu tư thứ cấp bằng phương thức huy đông vốn thông qua trái phiếu công trình có chuyển đổi thành quyền mua sản phẩm sau khi công trình hoàn thành…

Tại diễn đàn, các đại biểu đã tham gia thảo luận, phát biểu ý kiển, thảo luận bàn tròn, phát biểu các vấn đề có liên quan, từ đó nêu ra những vấn đề cần giải quyết.

Nhấn mạnh cải cách phải đến từ nhu cầu tự thân của mỗi quốc gia, Giám đốc quốc gia Ngân hàng châu Á (ADB) tại Việt Nam Andrew Jeffries cho biết, thời gian qua ADB đã hỗ trợ và cùng với Chính phủ, các cơ quan và các địa phương thực hiện mục tiêu cải cách, triển khai một số chương trình cụ thể.

Giám đốc ADB cho biết, trong quá trình cải cải thì kinh nghiệm thành công cũng như chưa thành công ở các quốc gia khác đều là những thông tin hữu ích để chia sẻ với các nước đang phát triển như Việt Nam. Trong quá trình đó, ADB có thể tham gia vào nghiên cứu thông tin trong quá trình xây dựng chính sách, hỗ trợ học tập thực tế, khảo sát thực tế, đào tọa cán bộ, cũng như phân tích thách thức thực tế tại các địa phương, cơ sở. Giám đốc ADB cũng lưu ý rằng một trong những điều cần cân nhắc là thời gian thực hiện và thứ tự ưu tiên thực hiện trong quá trình cải cách. Việt Nam cần xác định tầm nhìn và cần có bước đi cụ thể.

Ghi nhận các kết quả Việt Nam đạt được như có khuôn khổ pháp lý tương đối đầy đủ cho khu vực công với kế hoạch trung ương địa phương về ngân sách cho từng ngành lĩnh vực; môi trường kinh doanh năng động bảo đảm phát triển kinh tế bao trùm trong nhiều thập kỉ qua. Tuy nhiên Giám đốc ADB cho rằng vẫn còn đó những thách thức. Do đó, ADB sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực dự báo nguồn thu, giúp xác định điều khoản liên quan đến chi tiêu, hỗ trợ cải cách thuế, phát huy nguồn lực giúp vận hành duy trì ngân sách; hỗ trợ xây dựng năng lực cán bộ kiểm toán và nhất là chất lượng báo cáo kiểm toán…

Liên quan đến chính sách đất đai, Giám đốc ADB cho biết việc quản lý tài chính đất đai được triển khai hiệu quả. Tuy nhiên đây là vấn đề phức tạp trong bối cảnh Việt Nam là quốc gia đang phát triển, tốc độ đô thị hóa nhanh chóng. Cùng với đó, giá trị của đất khó có thể xác định trong môi trường triển năng động, việc thu hồi đất hay chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tái định cư là những vấn đề quan trọng đòi hỏi cần có giải pháp cụ thể. Theo Giám đốc ADB, Chính phủ cần xem xét bỏ những hạn chế liên quan đến đất nông nghiệp, đất trồng lúa; tính toán thuế đối với đất; thất thoát nguồn thu từ đất; hệ thống thông tin về đất đai, tiếp cận thông tin minh bạch.

Chiều 18/09, diễn đàn nghe Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Thành Phong đã trình bày tóm tắt nội dung chuyên đề về “Đẩy mạnh cải cách thể chế - Hoàn thiện chính sách về đất đai, giải pháp quan trọng trong phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội”.  

Theo đó, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Thành Phong cho biết, Hội thảo chuyên đề 1 đã nghe 3 tham luận đại diện lãnh đạo Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Trường Đại học Kinh tế, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và 8 ý kiến phát biểu, trong đó có hai ý kiến phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Các ý kiến tại phiên thảo luận tập trung vào những nội dung trọng tâm về đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện chính sách về đất đai; về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật, những thành tựu đạt được trọng trong công tác cải cách thể chế, góc nhìn của tổ chức quốc tế; về quá trình, kết quả cải cách thể chế Việt Nam cho thấy cải thiện thể chế là một trong những đột phá chiến lược để phát triển bền vững đất nước.

Xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật là hai nội dung trọng tâm trong cải cách và hoàn thiện thể chế, trong đó xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật là cơ sở quan trọng của hoạt động tổ chức thi hành pháp luật và ngược lại thi hành pháp luật là thực tiễn sinh động kiểm nghiệm chất lượng xây dựng pháp luật, đánh giá sự phù hợp của pháp luật với cuộc sống là quá trình tác động để phát hiện ra những nhu cầu điều chỉnh pháp luật trong cuộc sống... từ đó đưa ra những yêu cầu ban hành mới, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật. Công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong việc cải cách, hoàn thiện thể chế trong thời gian qua đã có những đóng góp thể hiện ở 4 khía cạnh lớn: Thứ nhất, thể chế hóa một cách kịp thời, quyết đoán, sáng tạo, phù hợp thực tiễn các chủ trương, chính sách của Đảng về phòng, chống dịch bệnh, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua ảnh hưởng tiêu cực của dịch bệnh; Thứ hai, quyết liệt rà soát, khắc phục những vướng mắc, mâu thuẫn, chồng chéo của hệ thống pháp luật để tháo gỡ, khơi thông các điểm nghẽn, phát huy mọi nguồn lực cho phát triển và biến thách thức thành cơ hội phát triển; Thứ ba, công tác lập pháp được đổi mới theo hướng chủ động, linh hoạt với phương châm Quốc hội hành động xây dựng thể chế pháp luật để phục vụ cho sự phát triển; Thứ tư, việc kiểm tra, giám sát công tác tổ chức thi hành pháp luật được tăng cường.

Sau đó, các đại biểu phát biểu, thảo luận các chuyên đề, các nội dung có liên quan. Phát biểu bế mạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, sau một ngày làm việc sôi nổi, trách nhiệm và khẩn trương, Diễn đàn Kinh tế - Xã hội Việt Nam năm 2022 đã hoàn thành toàn bộ nội dung chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.

Diễn đàn được tổ chức với Phiên Toàn thể - Tọa đàm cấp cao và 2 Phiên chuyên đề, đã thu hút sự quan tâm rất lớn của xã hội, của người dân và cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước, cũng như các cơ quan thông tấn, báo chí của trung ương và địa phương với hơn 450 đại biểu tham dự trực tiếp và kết nối 6 học viện và trường đại học. Thu hút hơn 1 triệu view tương tác liên quan đến Diễn đàn trong phiên làm việc buổi sáng.

Khẳng định chất lượng tại các phiên thảo luận chuyên đề, điểm lại nội dung chính trao đổi tại Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội cho biết, diễn đàn lần này ghi nhận nhiều ý kiến nhưng đánh giá tình hình thế gới và Việt Nam là thống nhất có sự đồng thuận cao. Theo đó hậu quả nặng nề cả về kinh tế - xã hội của đại dịch COVID-19 cơ bản kiểm soát và mở cửa trở lại trên đà phục hồi, nhưng cũng phát sinh những tình huống mới, vẫn có nguy cơ dịch chồng dịch Đầu 2022 xung đột địa chính trị làm trầm trọng thêm những khó khăn thế giới phải đương đầu về đứt gãy chuỗi cung ứng làm giá năng lương và lương thực tăng cao. Yếu tố đình đốn và lạm phát tăng cao. Tăng trưởng 2022 giảm 1 nửa so với 2021 còn lạm phát tăng gấp đôi nhất là tại các nền kinh tế lớn – nhiều trong số đó là đối tác lớn của Việt Nam.

Cùng với đó là biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan diễn biễn phức tạp. Công cuộc chuyển đổi số chuyển đổi xanh chuyển đổi năng lượng trên thế giới diễn ra khẩn truong đặt ra nhiều cơ hội cũng như các thách thức. để tham gia chủ động chuyển đổi năng lượng công bằng chi phí lợi ích trong quá trinh chuyển đổi lộ trình chuyển đôi, cơ hội lớn và thách thức ko nhỏ Ngược dòng thế giới, Việt Nam đạt tăng trưởng cao lạm phát thấp, dự báo tăng trưởng trên 7%, lạm phát có thể kiểm soát ở mức dưới 4%. Dù Vietj Nm có độ mở lớn tông rkim ngach xuất nhập khẩu ước đạt 175 tỉ đổ gấp 2 lần GDP. 

Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ tán thành với các ý kiến trao đổi tại Diễn đàn, trong đó ghi nhận Chính phủ tích cực ban hành các chính sách dù có những độ trễ nhất định nhưng khi chính sách ban hành đều được triển khai nhanh.

Về các nội dung cụ thể, Chủ tịch Quốc hội nêu vấn đề, nhiều ý kiến cho rằng lạm phát cao của thế giới là do đứt gãy nguồn cung mà không phải do chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, theo Chủ tịch Quốc hội tùy từng giai đoạn nguyên nhân của lạm phát có lúc do yếu tố đứt gãy nguồn cung, có lúc có yếu tố tiền tệ và có lúc có sự tác động cả hai yếu tố. Do đó để có thể thực hiện kiên định chính sách đang thực thi trong chính sách tài khóa, mở rộng dư địa, kiên định chính sách tiền tệ chặt chẽ song vấn có sự linh động. Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần phải đánh giá được nguyên nhân thực trạng.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các cơ quan lưu ý để nghiên cứu phân tích đối với nhận định cho rằng dự toán thu ngân sách quá thận trọng khiến cho Việt Nam tự thu hẹp không gian của chính sách tài khóa.

Về gói tín dụng, Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên chất vấn của Quốc hội đã có giải pháp, song với thông điệp nhất quán về kiên định ổn định vĩ mô, thì bên cạnh giới hạn tổng mức tín dụng còn cần chú trọng về cơ cấu và chất lượng tín dụng, tính toán cơ cấu tín dụng để đưa vốn vào khu vực có nhu cầu thực. Đồng thời cần tăng cường doanh thu dịch vụ gia tăng phi tín; tiếp tục đẩy mạnh xử lý nợ xấu tái cơ cấu hệ thống ngân hàng...

Về các thị trường như thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ, thị trường bất động sản… Chủ tịch Quốc hội nêu rõ các loại thị trường đều là mạch máu của nền kinh tế. Do đó cần bảo đảm lưu thông lành mạnh bền vững, tiếp tục hoàn thiện thể chế khơi thông nguồn lực, khắc phục khiếm khuyết và tạo điều kiện phát triển các loại thị trường, thông suốt thị trường trong nước và kết nối với quốc tế.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, một trong những kết quả đạt được tại diễn đàn là các ý kiến đều thống nhất rằng: ngoài tập trung các mục tiêu trước mắt nhưng không quên mục tiêu dài hạn là tái cơ cấu nền kinh tế, bám sát mục tiêu phát triển kinh tế xã hội 10 năm như định hướng Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ vui mừng trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn và tiềm ẩn nhiều thách thức nhưng các ý kiến đều đạt sự đồng thuận, thống nhất. Theo đó, về giải pháp dài hạn cần tiếp tục hoàn thiện thể chế chính sách pháp luật trong đó có thể chế, chính sách về đất đai. Cùng với đó là vấn đề quy hoạch và liên kết phát triển vùng và khu vực, tiếp tục cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh…là những vấn đề được quan tâm đặt ra tại diễn đàn.

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan phối hợp tổ chức, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gửi lời cảm ơn sự tham gia của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các Bộ, Ban, ngành ở địa phương và trung ương, các nhà khoa học, đại biểu, chuyên gia, đại sứ, trưởng đại diện các tổ chức quốc tế đã tham gia trực tiếp và trực tuyến, gửi phát biểu tâm huyết, trí tuệ, sâu sắc đến diễn đàn góp phần vào thành công chung của diễn đàn lần này. Đặc biết là sự tham gia thông tin tuyên truyền của đông đảo các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước và quốc tế đã gia tăng tương tác, lan tỏa nội dung kết quả của diễn đàn.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ mong muốn kết quả của diễn đàn tiếp tục được phát huy trong các năm tiếp theo và tiếp tục nhận được sự ủng hộ, tham gia, theo dõi của các cơ quan tổ chức.