Lạm phát, nắng nóng khiến tinh dầu hoa hồng Bulgaria hóa “vàng lỏng”

Tinh dầu hoa hồng Bulgaria là thành phần quan trọng trong nước hoa của các thương hiệu cao cấp như Christian Dior hay Chanel. Một đợt nắng nóng cùng cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu đã làm giá sản phẩm này tăng chóng mặt đến mức nó được mệnh danh là vàng lỏng.

Plamen Stankovski, một đối tác của nhà sản xuất và xuất khẩu tinh dầu hoa hồng Bulattars cho biết, tinh dầu từ Thung lũng Hoa Hồng nổi tiếng của Bulgaria sẽ đắt hơn đáng kể trong thời gian tới. Chi phí sản xuất 1kg tinh dầu hoa hồng ở mức khoảng 6.000 euro (6.300 USD) vào năm 2021, nhưng chúng đã tăng tới 40% trong năm nay. Theo các nhà sản xuất, chỉ riêng giá cánh hoa đã tăng gấp đôi so với năm ngoái. Do đó, một lọ thủy tinh nặng 4,5 kg chứa tinh dầu màu vàng này có thể được bán với giá hơn 45.000 euro trong năm nay.

Bulgaria, cùng với Thổ Nhĩ Kỳ là những nhà sản xuất tinh dầu hoa hồng lớn nhất thế giới. Các nhà máy chưng cất loại tinh dầu quý giá này hoạt động bằng khí thiên nhiên, dầu diesel và nhiên liệu lò đốt - những mặt hàng đã tăng giá chóng mặt sau khi cuộc xung đột Nga-Ukraine bắt đầu. Ông Stankovski cho biết, giá nhiên liệu đã tăng gấp 2, thậm chí gấp 3 lần.

Quy trình chiết xuất tinh dầu hoa hồng đòi hỏi rất nhiều lao động và sự kỳ công. Người hái phải thu hoạch từ sáng sớm khi vẫn còn sương đọng trên hoa vì đây là thời điểm hoa nở lớn nhất. Chỉ những hoa hồng đã nở hết mới được thu hoạch để đảm bảo cho nhiều dầu nhất. Sau đó, một lượng lớn cánh hoa được đun sôi trong các thùng kim loại lớn. Hơi nước được chưng cất để tách dầu theo một quy trình gần như không thay đổi kể từ thời Đế chế Ottoman vào thế kỷ 17.

Dimitar Dimitrov – chủ một cánh đồng hoa hồng gần thị trấn Pavel Banya, Bulgaria than thở rằng, tình trạng thiếu lao động triền miên đã ảnh hưởng đến ngành sản xuất tinh dầu hoa hồng trong những năm gần đây. “Hoa hồng phải được thu hoạch bằng tay nên việc thuê nhân công rất đắt. Nếu bạn không hái những bông hồng hé nở hôm nay, thì ngày mai chúng sẽ biến mất”, người đàn ông 40 tuổi nói. Ông Dimitrov cho biết phân bón, nhiên liệu, giá thuê nhân công đều trở nên đắt đỏ hơn, khiến ông buộc phải tăng giá cánh hoa gần như gấp đôi với hy vọng trang trải được ít nhất chi phí sản xuất.

Thế nhưng, vận xui vẫn chưa dừng lại đó. Một đợt nắng nóng bất thường đã thiêu rụi các nụ hoa hồng trước khi chúng kịp hé nở, làm giảm năng suất thu hoạch. Trong khi đó, những bông hoa sống sót bài tiết ít dầu hơn. Để chiết xuất 1kg tinh dầu hoa hồng, hiện nay cần 4.000 kg cánh hoa, nhiều hơn bình thường 15%. Sản lượng dầu hoa hồng dự kiến sẽ giảm 2,5 tấn so với mức thông thường mọi năm. 

Phần lớn tinh dầu hoa hồng Bulgaria sẽ được xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Pháp, Đức và Mỹ. Đây là thành phần quan trọng trong nước hoa của các thương hiệu hàng đầu thế giới như Christian Dior, Estee Lauder và Chanel. Một lượng nhỏ tinh dầu hoa hồng được sử dụng trong hầu hết các loại nước hoa cao cấp không phải vì hương thơm của nó, mà vì đặc tính cố định giúp hòa trộn các thành phần khác và lưu giữ mùi hương trên da. 

Filip Lissicharov, Giám đốc điều hành của công ty Sản xuất Enio Bonchev ở làng Tarnichane, Bulgaria cảm thấy lo lắng về cách thị trường sẽ phản ứng với việc tinh dầu tăng giá. Ông Lissicharov cho biết: “Có những người mua quan tâm đến sản phẩm. Nhưng sự quan tâm này có biến thành giao dịch hay không còn phụ thuộc vài giá cả”.

Để ngăn chặn các sản phẩm giả mạo xâm nhập thị trường, tinh dầu được chứng nhận bởi một số phòng thí nghiệm được chỉ định, chẳng hạn như Phòng thí nghiệm Bulgarska Rosa tại thủ đô Sofia. Sản phẩm chính hãng sẽ được đựng trong bình nhôm kín với nhãn đảm bảo "100% tinh dầu hoa hồng Bulgaria chính hãng nguyên chất và tự nhiên". Ông Stankovski cho biết: "Bất kể rắc rối của chúng tôi là gì, chúng tôi sẽ luôn bảo vệ chất lượng cao của tinh dầu hoa hồng”.