Tòa án quốc tế kết luận Monsanto hủy hoại môi trường Việt Nam
Ngày 18/4 bà Françoise Tulkens - chủ tọa Tòa án quốc tế về Monsanto tại La Haye (Hà Lan), đã công bố kiến nghị tham vấn dày 60 trang kết luận Tập đoàn Monsanto đã hủy hoại môi trường Việt Nam.
Các thẩm phán trong Tòa án Quốc tế về Monsanto tại La Hay, Hà Lan ngày 18/4. Ảnh: EFE
Tòa án quốc tế về Monsanto là phiên tòa công dân nhằm đánh động dư luận và thúc đẩy thực thi pháp luật. Trong phiên tòa từ ngày 16/10 - 18/10/2016, năm thẩm phán chuyên nghiệp từ Argentina, Bỉ, Canada, Mexico và Senegal đã lắng nghe khoảng 30 nhân chứng, chuyên gia, luật sư và các nạn nhân.
Sáu vấn đề đã được đặt ra tại phiên tòa. Đối với bốn vấn đề về tôn trọng các quyền về môi trường lành mạnh, lương thực, y tế và tự do nghiên cứu khoa học, kiến nghị tham vấn công bố ngày 18/4 đánh giá Monsanto đã vi phạm các quy định và xâm phạm các quyền cơ bản.
Các thẩm phán đánh giá rằng Monsanto đã tiến hành các hoạt động gây tác hại đến môi trường, ảnh hưởng đến các quyền của các dân tộc bản địa và các cộng đồng địa phương.
Đặc biệt là hoạt động thương mại đối với giống biến đổi gen gây ảnh hưởng đến các quyền về lương thực và y tế vì đã ép buộc nông dân phải chấp nhận các phương thức canh tác không tôn trọng lối canh tác truyền thống.
Tòa án cho hay, Monsanto đã làm ảnh hưởng tới đời sống và sức khỏe các các nông dân và những người khác khắp thế giới khi sản xuất và bán nhiều loại hóa chất nguy hiểm, như thuốc diệt cỏ Roundup, và các loại hạt giống biến đổi gen.
Vấn đề thứ 5 liên quan tới sự đồng lõa của Monsanto trong các tội ác chiến tranh trong cuộc chiến của Mỹ tại Việt Nam. Theo đó, trong giai đoạn (1962-1973), hơn 70 triệu lít chất độc da cam (chứa dioxin) đã bị rải xuống gần 2,6 triệu héc-ta đất tại Việt Nam, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng đối với người dân Việt Nam. Hóa chất đó cũng gây tổn hại cho các binh sĩ Mỹ và các nước khác, gây ra các vụ kiện tụng về sự liên quan của Monsanto trong cuộc chiến.
Về vấn đề thứ 6, Tòa án kết luận rằng nếu tội sử dụng “thuộc hủy diệt sinh thái” được thừa nhận trong luật hình sự quốc tế thì các hoạt động của Monsanto đã phạm phải tội danh như vậy. Khi đi đến kết luận này, tòa án nhấn mạnh rằng tội sử dụng thuộc hủy diệt sinh thái nên được quy định chính xác và rõ ràng và được khẳng định bởi luật hình sự quốc tế.
Một cuộc biểu tình phản đối Monsanto tại La Hay, Hà Lan hồi tháng 10/2016. Ảnh: Monsanto Tribunal
Kết luận tham vấn này là tín hiệu mạnh mẽ gửi tới không chỉ những người liên quan tới luật pháp quốc tế, mà còn là nạn nhân của các hóa chất độc hại và quyền lực của các tập đoàn.
Phiên tòa đã tạo ra các liên kết và chia sẻ thông tin quan trọng giữa các luật sư và các tổ chức đại diện cho các nạn nhân. Vì vậy, nhiều khả năng kết luận này sẽ dẫn tới các vụ việc pháp lý hơn chống lại Monsanto và các công ty tương tự… Các công ty gây thiệt hại tới sức khỏe, thực phẩm và môi trường nên và sẽ phải chịu trách nhiệm về hành động của họ”.
Katherine Paul, Giám đốc Hiệp hội những người tiêu dùng Organic, cho rằng “hi vọng công việc mà Tòa án Monsanto hoàn thành trong 6 tháng qua sẽ giúp ích cho các nhà hoạch định chính sách quốc tế và các tòa án trong bối cảnh họ tìm kiếm các cách thức nhằm buộc các tập đoàn đa quốc gia chịu trách nhiệm về những thiệt hại mà họ gây ra đối với quyền của chúng ta về sức khỏe và môi trường có lợi”.
Trao đổi với báo Le Monde, bà Françoise Tulkens giải thích: “Đây là bản án về pháp luật, không có phiên tòa với hai bên đối đầu nhau, tuy nhiên chúng tôi đã đưa ra kết luận dựa theo nhiều báo cáo và chứng cứ được thừa nhận”.
Bà nhận xét kiến nghị tham vấn đã đưa ra khái niệm mới về tội ác hủy diệt môi trường và sẽ giúp các nước tôn trọng các quyền cơ bản tốt hơn nữa. Ngoài ra, các nạn nhân của Monsanto cũng có thể sử dụng các luận điểm pháp lý trong kiến nghị tham vấn để kiện Monsanto. Kiến nghị tham vấn sẽ được chuyển đến LHQ, Tòa án Hình sự quốc tế, Ủy ban Nhân quyền LHQ và Tập đoàn Monsanto.
Nhận xét
Nội quy: Nhận xét có tối thiểu 3 ký tự.